Hoe gezond is jouw bedrijf financieel? Een belangrijke graadmeter daarvoor is ‘rentabiliteit’. Rentabiliteit is een financiële ratio of verhouding die aangeeft hoeveel een bedrijf precies verdient met haar bezittingen. De Engelse term is ‘Return on Assets’ (ROA). De Nederlandse vertaling hiervan is ‘Rendement op Activa’, ook dit is een veelgebruikte naam voor rentabiliteit. Met de rentabiliteit kom je erachter of een investering die je hebt gedaan, eigenlijk wel voor centen op de bankrekening zorgt. Wij laten het zien met een rekenvoorbeeld.
Drie verschillende vormen
Je berekent je rentabiliteit om inzicht te krijgen in de mate waarin je investeringen ook echt winst genereren. Er zijn drie soorten rentabiliteit:
- Rentabiliteit totaal vermogen (RTV) = (Winst + te betalen rente + belasting) / gemiddelde totale vermogen * 100%.
- Rentabiliteit eigen vermogen (REV) = Nettowinst (dus waar je rentebetalingen en belastingen al zijn afgetrokken) / door je gemiddelde eigen vermogen * 100%.
- Rentabiliteit vreemd vermogen (RVV) = Te betalen rente / het gemiddelde vreemd vermogen * 100%. Dit is hetzelfde als de gemiddelde rente die je over leningen betaalt.
Dit artikel gaat vooral over de rentabiliteit eigen vermogen (REV), maar we laten wel een berekening zien voor alle vermogens.
Rentabiliteit eigen vermogen
Het eigen vermogen is het vermogen dat door de eigenaar of de eigenaren van een onderneming is ingebracht. Het gemiddelde eigen vermogen wordt berekend door het eigen vermogen aan het begin van een periode te nemen en daar het eigen vermogen aan het einde van de periode bij op te tellen en dit bedrag door twee te delen. Het gemiddelde eigen vermogen heb je nodig om uiteindelijk de rentabiliteit van je eigen vermogen te berekenen.
De rentabiliteit eigen vermogen (REV) bereken je als volgt:
REV = de nettowinst (de rente en belastingen zijn er dus al afgetrokken) / gemiddelde eigen vermogen * 100%.
De rentabiliteit wordt dus uitgedrukt in procenten.
Rentabiliteit: wat verdien je met je investeringen?
B.V. of eenmanszaak?
Bij berekenen van de rentabiliteit eigen vermogen (REV) is het belangrijk om de rechtsvorm van de onderneming in ogenschouw te nemen. Er is een verschil tussen een eenmanszaak en een B.V. Bij een eenmanszaak is nog geen rekening gehouden met de vergoeding voor geleverde arbeid van de eigenaar. Bij een B.V. is dit wel zo door het uitkeren van salaris of een managementvergoeding aan de eigenaar. Bij een B.V. zorgt het salaris of een managementvergoeding ervoor dat winst lager uitvalt. De winst van een eenmanszaak zal dus hoger zijn dan bij een B.V. ook al zijn de kosten en de winst bij beide ondernemingen gelijk.
Gegevens
Ga er maar goed voor zitten als je je REV wilt berekenen en pak je jaarrekening erbij, want die heb je zeker nodig. Stel dat je de rentabiliteit voor een kalenderjaar wilt berekenen. Dan pak je je jaarrekening voor de balans op 1 januari van een bepaald jaar, de balans op 31 december van een bepaald jaar en de resultaatrekening. Hieronder een voorbeeld van alle gegevens voor een B.V.
Winst -en verliesrekening 2017
| Opbrengsten | |
| Inkomsten uit verkochte producten | € 250.000 |
| Inkomsten uit geleverde diensten | € 150.000 |
| Totale omzet | € 400.000 |
| Kosten | |
| Salarissen (ook eigen) | € 150.000 |
| Inventaris | € 20.000 |
| Afschrijvingen | € 2.500 |
| Totaal kosten | € 172.500 |
| Bruto winst: Totale omzet (€400.000) – kosten (€172.500) = | € 227.500 |
| Belastingen over winst (20 procent tot 200.000, daarna 25 procent) | € 46.875 |
| Rentebetalingen op leningen | € 25.000 |
| Netto winst | € 155.625 |
| Extra aflossingen | € 100.000 |
Balans op 1 januari 2018
| Activa | Passiva |
| Inventaris: € 500.000 | Lening ING: € 500.000 |
| Productiemiddelen: € 5.000 | Crediteuren: € 8.000 |
| Voorraad: € 10.000 | Eigen vermogen: € 27.000 |
| Debiteuren: € 5.000 | |
| Kas: € 15.000 | |
| Totaal: € 535.000 | Totaal: € 535.000 |
Balans op 31 december 2018
| Activa | Passiva |
| Inventaris: € 517.500 | Lening ING: € 400.000 |
| Productiemiddelen: € 5.000 | Crediteuren: € 4.000 |
| Voorraad: € 20.000 | Eigen vermogen: € 168.500 |
| Debiteuren: € 10.000 | |
| Kas: € 20.000 | |
| Totaal: € 572.500 | Totaal € 572.500 |
(Bron: mkbservicedesk.nl)
Rekensom rentabiliteit eigen vermogen
Stel dat je eens goed naar deze papieren hebt gekeken en je hebt gezien dat je nettowinst 155.652 euro is, en je totale eigen vermogen dat je hebt geïnvesteerd in het kalenderjaar neerkomt op 27.000 euro aan het begin van het jaar en 168.500 euro aan het einde van het jaar. Dan is het gemiddelde eigen vermogen 97.750 euro en dan ziet de berekening van de rentabiliteit eigen vermogen er zo uit:
REV = de nettowinst (de rente en belastingen zijn er dus al afgetrokken) / gemiddelde eigen vermogen * 100 %.
REV = 155.625 / 97.750 = 1,592 x 100% = 159,2%.
Deze onderneming is gezond. Er is sprake van relatief weinig eigen vermogen en toch is er goed winst gemaakt. De investering van het eigen vermogen heeft dus voldoende rendement opgeleverd voor deze ondernemer.
Rekensom rentabiliteit totaal en vreemd vermogen
Dan nog de berekeningen van de rentabiliteit totaal vermogen en rentabiliteit vreemd vermogen.
RTV = (Winst + te betalen rente + belasting) / gemiddelde totale vermogen * 100 %.
RVV = Te betalen rente / het gemiddelde vreemd vermogen * 100 %.
RTV = (55.625 + 25.000 + 46.875 = 127.500) / (535.000 + 572.000 / 2 = 553.750) = 0,23 x 100% = 23%.
RVV = 25.000 gedeeld door 508.000 + 404.000 / 2 = 456.000) – 0,0548 x 100% = 5,48%.
Over het algemeen geldt dat een goede rentabiliteit totaal vermogen een rentabiliteit vanaf 8 procent is. Deze ondernemer mag zich dus op het gebied van rentabiliteit in zijn handjes klappen.
